دوره سی و نهم جشنواره فیلم کوتاه تهران در اوج التهاب‌های سال گذشته برگزار شد تا نشان دهد هنر همیشه زنده است، اما در آن زمان شایعهای مطرح شد که این جشنواره دیگر تاییدیه اسکار را ندارد که این شایعه بعد از یک سال پاسخی جدی دریافت کرد.
به گزارش ستاد خبری چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به نقل از فارس، سال گذشته و در آستانه برگزاری سی‌ونهمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران بود که برخی از طراحان پروژه تحریم این رویداد، شایعه حذف این رویداد از فهرست جشنواره‌های مورد تأیید آکادمی اسکار را مطرح کردند. شایعهای که هر چند متخصصان و آگاهان به امور چندان توجهی به آن نشان ندادند، اما در فضای پرسوءتفاهم و ملتهب آن روزها، عده‌ای را به این تردید انداخت که آیا واقعا اعتبار بین‌المللی این رویداد با تهدید مواجه شده و رنگ باخته است؟ تردیدی که پس از گذشت یک سال، با پاسخی قاطع و درخور مواجه شده است. پاسخی که در این گزارش به گوشه‌ای از آن اشاره خواهیم کرد.
یک مرور؛ وقتی اسکار هم تأیید کرد
«امسال در بخش بین‌الملل توانستیم تنها جشنواره دارای تایید اسکار (اسکار کوالیفاید) در ایران شویم. ضمن این که میان کشورهای مسلمان فقط ایران، مصر و ترکیه از چنین امتیازی برخوردارند.» مهرماه ۱۴۰۰ و در آستانه برگزاری سی‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران بود که سیدصادق موسوی در مقام دبیر این رویداد در نشست خبری خود، با این جملات از اتفاقی ویژه خبر داد.
اتفاقی که هر چند پشتوانه رقم خوردن آن تجربه ۳۷ دوره برگزاری یک رویداد معتبر در حوزه سینمای کوتاه در ایران بود، اما بی‌شک این اعتبار را در عرصه بین‌المللی ضریبی دوچندان می‌داد. جشنواره فیلم کوتاه تهران، سال‌ها بود که ایران را به یکی از کشورهای فعال در عرصه سینمای کوتاه، در میان کشورهای منطقه تبدیل کرده بود و به همین دلیل هم هر دوره از برگزاری این رویداد با استقبال شمار قابل توجهی از فیلمسازان بین‌المللی همراه می‌شد. براساس آمار اعلام شده از سوی دبیرخانه جشنواره، در سال ۹۸ بالغ بر ۴ هزار فیلم به بخش بین‌الملل سی و ششمین جشنواره فیلم کوتاه تهران ارائه شده بود که این آمار در سال ۹۹ و همزمان با دوره سی و هفتم با جهشی قابل توجه به مرز ۵ هزار اثر نزدیک شد.
در دوره بعد و همزمان با قرار گرفتن نام جشنواره در فهرست رویدادهای مورد تأیید آکادمی اسکار، بالغ بر ۶ هزار و ۴۰۰ فیلمساز بین‌المللی متقاضی حضور در این رویداد شدند که این جهش هم قابل توجه بود. آمار فیلم‌های متقاضی حضور در جشنواره فیلم کوتاه تهران در دوره سی‌ونهم هم به‌رغم همه حاشیه‌سازی‌ها و حتی برخی سنگ‌اندازی‌های عملی، از مرز ۵ هزار نفر پایین‌تر نرفت تا ثابت شود همچنان جایگاه معتبر این رویداد در نگاه فیلمسازان جهانی محفوظ مانده است.
ثبت یک رکورد در پاسخ به یک دروغ!
هر چند در همان دوره سی و نهم و به استناد برگزاری پرشور جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران هم ناکامی گروهی که به‌دنبال اجرای طرح خود برای تحریم این رویداد در میان فیلمسازان داخلی و خارجی بودند، عیان بود، اما آنچه را در فرآیند پذیرش آثار و ثبت فرم تقاضای حضور در جشنواره چهلم رقم خورد، می‌توان قاطع‌ترین پاسخ عملی به دورغ‌پردازی‌ها و حاشیه‌سازی‌های سال گذشته دانست.
براساس متن فراخوان جشنواره که به ۱۲ زبان بین‌المللی ترجمه روی سایت رسمی رویداد قرار گرفت، مهلت مقرر پذیرش آثار در بخش بین‌الملل که از ۲۸ اسفند ۱۴۰۱ آغاز شده بود در ۱۹ مردادماه ۱۴۰۲ به پایان رسید و در این مدت ۷۲۱۶ فیلم کوتاه از فیلمسازان بین‌المللی فرم تقاضای حضور در جشنواره را پر کردند تا رکورد جدیدی برای جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران در زمینه تعداد فیلم‌های دریافت شده توسط دبیرخانه جشنواره در بخش بین‌الملل نسبت به تمامی ادوار گذشته این رویداد ثبت شود.
این آمار به‌صورت جزئی‌تر هم از منظر ترکیب کشورهای متقاضی حضور در جشنواره فیلم کوتاه تهران حائز اهمیت است. براساس آمار رسمی دبیرخانه از تعداد ۷۲۱۶ اثر دریافت شده، آمار کل فیلم‌های ثبت نام شده در بخش بین‌الملل چهلمین جشنواره فیلم کوتاه تهران، تعداد ۳۳۹۰ فیلم داستانی، ۱۱۱۲ فیلم تجربی، ۱۰۶۸ فیلم مستند و ۹۳۶ فیلم پویانمایی و ۴۴۵ اثر نیز برای رقابت در جایزه ویژه بخش «حقیقت‌جویان» و ۲۶۵ اثر نیز برای جایزه ویژه بخش «راه ابریشم»، از ۱۳۱ کشور متقاضی حضور در بخش بین‌الملل جشنواره چهلم بوده‌اند. همچنین اسپانیا با ۹۱۳، هند با ۵۵۳، فرانسه با ۴۹۴، آمریکا با ۴۴۸ و چین با ۳۶۷ فیلم کوتاه، ۵ کشور برتری هستند که بیشترین اثر را به این رویداد فرستاده‌اند.
حضوری که دیگر رایگان نیست
ثبت رکورد استقبال فیلمسازان بین‌المللی از جشنواره فیلم کوتاه تهران زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بدانیم این رویداد در یک تغییر حائز اهمیت، از این دوره اجرای طرح دریافت مبلغ ثبت‌نام از سوی متقاضیان بین‌المللی را کلید زده است و برخلاف دوره‌های گذشته که به دلیل وجود برخی چالش‌های مرتبط با تحریم و انتقال وجه در سازوکارهای بین‌المللی حضور در این رویداد هزینه‌ای برای فیلمسازان متقاضی به همراه نداشت، ثبت تقاضا رایگان نبوده است.
این همان دستاورد مهمی است که مهدی آذرپندار دبیر جشنواره چهلم فیلم کوتاه تهران، در نشست رسانه‌ای این رویداد اینگونه به آن اشاره کرد: «جشنواره‌های اسکارکوالیفاید اکثرا با دریافت پول اثر می‌پذیرند با توجه به اینکه ما در دریافت پول مشکلاتی داشتیم، این موضوع در سال‌های گذشته رخ نداده بود اما امسال موفق شدیم از بازه زمانی میانی دریافت آثار، فیلم‌ها را با دریافت پول و ورودی پذیرش کنیم امیدواریم از سال آینده بتوانیم این مسیر را بهتر پیش برویم و برای جشنواره درآمدزایی داشته باشیم.»
استمرار این مسیر، نه فقط آینده‌ای درخشان‌تر و معتبرتر از امروز برای جشنواره فیلم‌کوتاه تهران فراهم خواهد آورد که شاهد شکل‌گیری پشتوانه‌ای برای ارتقای اقتصادی چرخه تولید و اکران فیلم‌های کوتاه در سینمای ایارن هم خواهیم بود.
