در نشست «خلاقیت در سینمای تجربی» مطرح شد؛ محمدرضا اصلانی: خلاقیت ویران می کند

در نشست «خلاقیت در سینمای تجربی» مطرح شد؛ محمدرضا اصلانی: خلاقیت ویران می کند

محمدرضا اصلانی نویسنده، کارگردان و استاد سینما در نشست تخصصی مجازی «۳۸-۲۰» از سی و هشتمین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران گفت: خلاقیت شباهت مستتر در سانتی‌مانتالیسیم نیست. بلکه خلاقیت ویران می‌کند تا بسازد. انسان چون خلاق است، سنت‌ساز می‌شود و مدام سنت‌ها را تکامل می‌بخشد.

 

به‌گزارش ستاد خبری سی‌و‌هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، محمدرضا اصلانی سینماگر باسابقه و برجسته جمعه ۳۰ مهر در نشست «خلاقیت در سینمای تجربی» از سری نشست های تخصصی «۳۸-۲۰» سی و هشتمین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران حضور یافت.
اصلانی در ابتدای این نشست گفت: زمین در جبر فیزیکال مغناطیسی می‌گردد و انسان در این میان موقعیت خویش را جست‌و‌جو می‌کند. برای همین است که آدم در بدو تولد گریه می‌کند. زیرا با ماموریت وارد زمین شده است و ماموریت او خلاقیت و آگاه کردن زمین از خود است.

او ادامه داد: خلاقیت شباهت مستتر در سانتی‌مانتالیسیم نیست. بلکه خلاقیت ویران می‌کند تا بسازد. انسان چون خلاق است، سنت‌ساز می‌شود و مدام سنت‌ها را تکامل می‌بخشد. در واقع آدمی بدعت‌گذار خلاقیت است و به همین جهت ما سنت‌های امضایی و انشایی داریم. باید بدانیم که انسان ناقد و متفکر است. او سنت‌گذار است و به هیچ‌وجه سنت‌پذیر نیست.
این کارگردان گفت: در ناخودآگاه انسان به احساس وجود، تجاوز «خلق» نهفته است. انسان ناگریز با امر «اگزیستانس» رو به رو می‌شود و موجودی اعظم است که هویتش انکارناپذیر و مطلق به حساب می‌آید. در فکریت خلاق انسان این اگزیستانس سهمی از حضور و خلاقیت به شمار می‌آید.
اصلانی بیان کرد: انسان از انحلال خود خویشتن را از نو می‌سازد و این‌گونه است که ما با یک تراژدی رو به رو می‌شویم. ما با «خلاقیت صنعتی» که امری ابداعی و صنعتی است طرف می‌شویم. ذات صنعت، تکثیر شونده است. اما چیزی که در هنر تکثیر می‌شود، «تفکر» و «فهم» است. هنرمند چیزی را درون خودش دریافت و پیدا می‌کند.
او ادامه داد: ما با «دریافت» خودمان را در هنر پیدا می‌کنیم که خلاف صنعت، امری تکثیرپذیر نیست. تنها یک‌بار خلق می‌شود و نمی‌توان آن را تقلید کرد. ما با خلاقیت هنری دگر انسان می‌سازیم، وقتی کسی با «لبخند ژکوند» رو به رو می‌شود، دیگر انسان قبلی نیست و چیزی به فهم او اضافه می‌شود و مسیر تازه‌ای را در او برمی‌انگیزد. این نوع تکثیری است که در هنر رخ می‌دهد و مخاطب خود را تکثیر می‌کند.
اصلانی گفت: در هنر، مخاطب به معنی مصرف‌کننده نیست. مخاطب بودن یک امر خلاقه است. در امر خلاقانه انسان ضربه می‌خورد، این ضربه به چیزی که قبلا بوده و عادت‌هایش برخورد می‌کند. چون انسان موجودی عادت‌پذیر است و به همه چیز حتی به ظلم و بدی عادت می‌کند و اشیا را نمی‌بیند. چراکه عادت به معنی ندیدن است.
این کارگردان گفت: ما در حوزه عادت با کلیشه‌ها مواجه می‌شویم. انیشتین یا هایزنبرگ‌فرای هادت گام برمی‌دارند و برای همین با دستیابی به فیزیک اشیا اتفاقی جدید را پیش می‌کشند. اشیا را نباید در شیئت خودش زندانی کنیم.
اصلانی بیان کرد: اما هنر مقوله‌ای ضد عادت است و در اولین لحظه به روان ما ضربه زده و «عادت» را زایل می‌کند. هنر عاری از هر فایده فیزیکال است. ما در هنر با مطلق بودن اشیا رو به رو می‌شویم نه با خود اشیا. مطلق بودن فراموش شده اشیا را با هنر دوباره به چشم آورده و خلق می‌کنیم.
این کارگردان گفت: ما برای فروش هنر خلق نمی‌کردیم. امروزه اقتصاد هنر مطرح است اما در گذشته تقاضایی برای خرید هنر نبود. حتی اقتصاد هنر امروز نیز در سبد کالاهای مصرفی نیست. بلکه محصول هنری در آدمی حل نمی‌شود و با وجود مستقل خود اقتصادش را پیدا می‌کند. برای همین است که اثر هنری در ذات خود نیازی به خرید و فروش ندارد.
اصلانی بیان کرد: هنر میل به فروش ندارد. سود حاصل از هنر در معاملات ما شکل می‌گیرد و خارج از پدیده هنر است. صنعت ضرورت مصرف دارد اما هنر اضافه بر مصرف است و ضرورت ندارد پ این مریان نتیجه سنت‌شکنی‌ و فضاشکنی در بک امر خلاقانه است.
این کارگردان گفت: زندگی، هستی داشتن است و این داشتن هستی در احساس امر خلاقه به وجود می‌آید. «خلاقیت» امری اخلاقی است. متخلق اصلا از همان ریشه خلق برمی‌آید و از این رو است که اخلاقی‌ترین عمل خلاقیت است و به دلیل بی‌چیز بودن هنر و تفکر نکردن هنرمند هنگام خلق به مخاطب، هنر مقوله‌ای می‌شود که خودش را می‌زاید.
اصلانی گفت: فیلم تجربی یک اثر است. ابژه نیست بلکه چیزی است که در چیزی دیگری تاثیرگذاری می‌کند. فیلم تجربی به این معنا است که همه تجربه‌های جهان را پشت سر گذاشته، فیلمی که تجربه درونش رخ دهد تجربی نیست بلکه یک اثر یا ابژه تکثیری تجربی است. فیلم تجربی، فیلمی است که چیز جدیدی را نسبت به همه تجربه‌های جهان ارائه می‌دهد.

سی وهشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران تا ۲ آبان ۱۴۰۰ (۱۹ تا ۲۴ اکتبر ۲۰۲۱) در پردیس سینمایی ایران مال و سامانه های «هاشور»، «ودیو» و «تیوال» در حال برگزاری است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *