خبرگزاری مهر– گروه هنر: انجمن سینمای جوانان سالهاست که جوانان زیادی را آموزش میدهد و وارد سینمای ایران میکند؛ جوانانی که آموزش اولیهای میبینند و آثاری را میسازند که گاه همانها هم منشأ موفقیتهای بزرگ و حرفهایشان میشود.
این موفقیتها تا بدان جا بوده است که در جشنواره فیلم فجر یک تندیس سیمرغ هم برای آنها در نظر گرفته میشد و همین اتفاق انگیزه تازهای میشد تا سینمای کوتاه تنها بابی برای ورود به عرصه حرفهایتر فیلمسازی نباشد و خودش بهعنوان یک مقصد در نظر گرفته شود اما در دورهای این سیمرغ حذف شد و سال گذشته دوباره نامهها و درخواستهایی برای بازگشت این سیمرغ به جشنواره فیلم فجر مطرح شد. فرید فرخندهکیش مدیرعامل انجمن سینمای جوانان ایران در گفتگویی وعده داد که امسال این سیمرغ به جشنواره فجر بازمیگردد و نظرها دراینباره مثبت است.
فرید فرخندهکیش مدیرعامل انجمن سینمای جوانان ایران به همراه سعید توکلیان معاون آموزشی و پژوهشی و سهیلا عسگری مدیر روابط عمومی انجمن در نشستی در خبرگزاری مهر به گفتگو درباره عملکرد این انجمن پرداختند.
مدیران انجمن در قسمت اول این گفتگو به حضور اصغر فرهادی دریکی از دفاتر انجمن سینمای جوان اشاره کردند و آن را نوعی افتخار دانستند و معتقد بودند که اگرچه فرهادی خودش مسیر رشد خود را پیموده اما این حضور بهنوعی توانسته است بستری را برای موفقیتهای بعدی وی فراهم کند.
مدیران انجمن سینما در قسمت دوم درباره میزان بودجه وعده داده شده از سوی رئیس سازمان سینمایی برای تولید فیلم کوتاه بیان کردند که اعلام آن برای فیلمسازان کوتاه خوب نیست چراکه بر اساس یک میانگین سراغ ساخت اثر میروند. همچنین بیان شد که بسیاری از فیلمهای کوتاه فاخر هستند درحالیکه وقتی نام فیلمهای فاخر به گوش میرسد همه فکر میکنند باید حدود ۲۰ میلیارد برای آن هزینه شده باشد.
در قسمت پایانی این گفتگو نیز مدیران انجمن از بازگشت سیمرغ فیلم کوتاه به جشنواره فیلم فجر سخن گفتند.
با ما بخش پایانی این گفتگو را میخوانید:
* درباره آن بخش از بودجهای که آقای ایوبی رئیس سازمان سینمایی قول تخصیص آن را برای امور اجرایی انجمن سینمای جوانان دادهاند آیا این نگرانی وجود ندارد که بودجه بهطور عادلانه میان دفاتر این انجمن در استانها تقسیم نشود؟
فرید فرخنده کیش: من به شما قول میدهم ما در محرومترین استانی که شما نام میبرید با یک پیمایش میدانی ۱۰ فیلمسازی که بتوانند بهترین آثار کوتاه را تولید کنند معرفی کنیم. من و آقای توکلیان چندی پیش شهرکرد بودیم و یکی از مسئولان آنجا نکته جالبی را با ما در میان گذاشت. او از من پرسید قبل از اینکه به شهرکرد بروم درباره هنرمندان این شهر سنجشی داشتهام؟ و من پاسخ منفی دادم. سپس پرسید که شما میدانید در چهارمحال و بختیاری برنده جایزه سیمرغ جشنواره فجر داریم یا میدانید که فیلمسازان ما چقدر جوایز جهانی دریافت کردهاند؟ و بعد من فکر کردم چقدر بیاطلاع هستم. بنابراین ممکن است فکر کنید چهارمحال و بختیاری، زاهدان و ایلام و یا شهرهای دیگر ازلحاظ برخورداری از هنرمند و آرتیست محروم هستند اما اینطور نیست و سعی ما بر این است که همه سینماگران جوان و فعالان حوزه فیلم کوتاه را پوشش دهیم. حتماً در آینده بر اساس عملکردمان از این ادعا دفاع خواهیم کرد.
*مسلماً هر شهری هنرمندانی دارد که وابسته به این هستند که دفتر انجمن سینمای جوان آنها را پشتیبانی کند.
فرخنده کیش: ما سعی میکنیم دفاتر خود را ترغیب کنیم تا هنرمندان را شناسایی کنند و اصلاً باید افتخار ما این باشد که یک تولید ملی داشتهایم و از استانهای مختلف نمایندگانی در حوزه تولیدات هنری جذب کردهایم. ما سال گذشته که در حوزه المپیاد فیلمسازی نوجوانان ورود کردیم، متعجب شدیم که چه دنیایی دارند. گاهی از نقاط و مناطقی فیلمهایی از یک نوجوان ۱۵ یا ۱۶ ساله به دست ما میرسید که غافلگیر میشدیم. این آثار نشاندهنده پتانسیلی بود که در آن مکانها وجود داشت. خوشبختانه در آن مناطقی که ما توانستیم در آنها دفاتر انجمن سینمای جوان را تأسیس و راهاندازی کنیم فیلمها و استعدادهای فوقالعادهای ظهور کردند. اتفاقاً به نظر من افرادی که امسال یا سال گذشته فیلمهای کوتاه موفقی داشتند و اکنون میخواهند به سینمای بلند ورود کنند و البته حمایت مطلوبی هم نمیشوند خود را در جشنواره فیلم فجر اثبات خواهند کرد. این افراد بدون حمایتهای دولتی و بدون پشتیبانیهایی که لازم است انجام شود در جشنواره فیلم فجر حاضر میشوند و خود را اثبات میکنند.
سعید توکلیان: اتفاقاً این نگرانی شما نکتهای است که برای آقای ایوبی اهمیت داشته است. اینکه دفاتر انجمن سینمای جوان در شهرستانها و در نقاطی خارج از مرکز فعال شود و برای چنین هدفی فکر کرده بودند چراکه پتانسیلهایی در هنرمندان این مناطق دیده بودند.
فرخنده کیش: من باید نکتهای را درباره توجه آقای ایوبی به هنرمندان جوان بیان کنم و البته افتخار میکنم که آقای ایوبی چنین توجهی دارد. من چند روز پیش در شبکه اجتماعی گلهای را با ایشان مطرح کردم که به شهری رفته بودند و به انجمن سینمای جوان آن شهر سر نزده بودند. این گله را اعضای انجمن سینمای جوان آن شهر مطرح کرده بودند و دلیلش هم این بود که دوست داشتند ایشان در کنار آنها حضور پیدا کنند. من هم جسارت کردم و گله آنها را برای آقای ایوبی فرستادم و درخواست کردم که توجه بیشتری به انجمن سینمای جوانان داشته باشند. حد نهایی انتظار من این بود که آقای ایوبی بگوید که بهطور مثال در دفعات بعدازآنجمن سینمای جوانان بازدید خواهد کرد اما او پاسخ داد که از قول ایشان از آن هنرمندان جوان عذرخواهی کنم چراکه در آن سفر فضا و زمان محدودی داشتهاند. به نظرم بیان این عذرخواهی نشانه همان توجه به جوانان هنرمند شهرستانی است. فکر میکنم این اتفاق نادری است که نفر اول سینمای کشور ما اینچنین توجه خاصی به هنرمندان استانها دارد. این سخن واقعاً تبلیغاتی نیست و امیدوارم ما هم بتوانیم به این توجه پاسخ بدهیم. امیدواریم بتوانیم مدیران دفاتر خود را با مسئولیتهای سنگینی که دارند آشنا کنیم.
*من میخواهم به نامه سینماگران به شما برای اضافه شدن بخش فیلم کوتاه به جشنواره فجر و اهدای سیمرغ به آنها اشارهکنم. آخرین باری که با آقای ایوبی صحبت کردم احساس کردم که مخالفتی با این موضوع ندارند و گویا این موضوع برای ایشان حل شده بود. بااینحال هیچگونه اعلام رسمی هم نسبت به آن وجود نداشته است. سرنوشت آن نامه چه شد؟
فرخنده کیش: پیشازاین هم سیمرغ به فیلم کوتاه اختصاص داشته است و تنها این اتفاق در مقطعی کوتاه متوقف شد. آقای ایوبی به این امر نگاه بسیار مثبتی دارد. حتی اگر این امکان مهیا میشد ماسال گذشته این سیمرغ را بازمیگرداندیم، تعاملاتی هم با مدیریت اجرایی جشنواره داشتیم اما به ما بیان شد که واقعاً امکان این اقدام وجود ندارد چراکه در فراخوان پیشبینینشده بود و بااینحال در جشنواره جهانی فیلم فجر با حمایت شخص آقای ایوبی و همچنین با تفکر فرهنگی آقای میرکریمی این اتفاق رخ داد. درواقع آقای میرکریمی به سینمای کوتاه حیاتی دوباره داد و من باید از او به خاطر انتخابش در حوزه سینمای کوتاه تشکر کنم که خودش فیلمها را دید و تابع یک جریان نشد. فکر میکنم امسال ۴ فیلم خوب انتخاب شده بود که دو فیلم از انجمن سینمای جوان بود و هر دو توانستند جایزهبگیرند. به نظرم انتخاب این فیلمها با درایت انجام شد و طبق تعاملی که من از ابتدا با آقای میرکریمی داشتم ایشان میخواست فیلمهای کوتاه جایگاه خوبی داشته باشند و فکر میکنم این نگاه را آقای ایوبی هم برای جشنواره ملی فجر سال ۹۵دارد. این تقاضای ما از آقای ایوبی بود و اطمینان دارم که این اتفاق رخ میدهد.
* پس این اتفاق به وقوع خواهد پیوست؟
فرخنده کیش: بله حتماً و من از طرف سازمان سینمایی این قول را میدهم که آقای ایوبی به دنبال این اتفاق است اما بحث اکران نکته دیگری است و من شخصاً با اکران فیلم کوتاه در جشنواره فجر ملی موافق نیستم چراکه این فیلمها آنجا دیده نمیشوند. خوشبختانه سینمای کوتاه جشنواره خوبی دارد که اتفاقاً در دنیا دیده شده است و هرسال ۵ هزار فیلم از اقصی نقاط دنیا به جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران میرسد. پس فیلم کوتاه جایی برای دیده شدن دارد. فضاهایی مثل گروه سینمایی «هنر و تجربه» و پاتوق نمایش فیلم کوتاهی که داریم بستری برای دیده شدن آثار هستند. نباید به سینمای کوتاه نگاه طفیلیوار داشت. فضای جشنواره فیلم فجر واقعاً به سینمای بلند داستانی اختصاص دارد و اگر به فیلم کوتاه توجه میشود به این دلیل است که بنیان و پایه سینمای ملی است و باید به آن جایزهای اختصاص داده شود اما با اکران همانطور که گفتم در حاشیه سینمای بدنه موافق نیستم. فکر میکنم بزرگترین حمایتی که میتوان از فیلم کوتاه داشت اختصاص سیمرغ بلورین به این سینما است و همچنین ادامه رویکردی را که آقای میرکریمی در جشنواره جهانی فیلم فجر داشت یعنی انتخاب فیلم خوب و همچنین امکان دیده شدن آنها را حفظ کنیم. البته من از روش او یعنی نمایش یک فیلم کوتاه قبل از فیلم بلند استقبال میکنم و اگر این اقدام در جشنواره ملی فجر هم اتفاق بیفتد من کاملاً موافق هستم.
*خانم عسکری من فکر میکنم بخشی از مشکلات سینمای کوتاه و مستند به این دلیل است که فعالان رسانه شناخت کافی نسبت به این حوزه ندارند و بیشتر به سینمای بلند گرایش دارند. فکر میکنم برگزاری کلاسهای آموزشی و ایجاد پاتوقهایی از طرف شما میتواند این فضا را برای روزنامهنگاران فراهم کند که توجه بیشتری به فیلم کوتاه صورت بگیرد.
سهیلا عسکری: سؤال شما دو بخش دارد. یک مسئله این است که رسانهها بیشتر به افراد و چهرههای مطرح گرایش دارند. سال گذشته قبل از جشنواره فیلم کوتاه تهران این دغدغه را داشتیم که جلساتی را برگزار کنیم و قبل از جشنواره فیلمها را برای رسانهها نمایش دهیم تا آنها بتوانند در جشنواره درگیر فیلم و فیلمساز شوند و با آنها ارتباط برقرار کنند و بهنوعی جریانی به راه بیفتد اما شرایط این کار فراهم نشد. شاید ایجاد سلیقه و ایجاد اهمیت برای دوستان رسانه در فیلم کوتاه نسبت به فیلم بلند کمتر اتفاق افتاده باشد که یکی از دلایل شکلگیری پاتوق «سینما آینده» هم همین بود. ما دیدیم در انجمن امکان نمایش فیلم فراهم نیست برای همین روی برگزاری پاتوق متمرکز شدیم و امیدواریم پاتوق به ایجاد سلیقه و معرفی فیلمسازان کوتاه کمک کند. اما بخش دوم سؤال شما آموزشی است و این موضوع به واحد آموزش بازمیگردد.
توکلیان: ما در برنامهریزیهای خود رویکردی کلی نسبت به این مسئله داشتیم و حتی قبل از اینکه من به انجمن بیایم درباره این مسئله فکر شده بود اما به نتیجه نرسید. همه ساختمانهای دفاتر انجمن سینمای جوانان متعلق به خود انجمن نیست بلکه ممکن است انجمن در اداره کل فرهنگ و ارشاد یک شهرستان مستقر باشد. برنامه آموزشی برای سال ۹۵ پیشبینیشده بود که در حوزه شناخت سینما و سبک زندگی آموزش رایگان خانواده صورت بگیرد و با این شیوه تلاش داشتیم خانوادهها در کنار هنرمندانشان یک پاتوق نشست نقد و بررسی فیلم حتی برای آثار خارجی داشته باشند که میتوان گفت بهنوعی اشاعه فرهنگی بود که بهنوعی خبرنگاران هم میتوانستند در آن حضور پیدا کنند.
عسکری: از نظر من دوستان خبرنگاری که در رسانهها در حوزه سینما فعالیت میکنند خودشان متخصص هستند و نیازی به آموزش ندارند و حضورشان در پاتوقها و مراسم برای ما غنیمت است چراکه نگاه یک منتقد و صاحب رسانه با مردم عادی متفاوت است اما میتوانیم برای این گروه از علاقمندان آموزش تخصصی داشته باشیم.
فرخنده کیش: ما این آمادگی را داریم که با تخفیفهای مناسب آموزشهای آکادمیک را در اختیار اهالی رسانه قرار دهیم. آموزش تماشاگر برای ما یک هدف است، تماشاگری که وقتی پای یک اثر مینشیند، بتواند خوب را از بد تشخیص دهد. سال گذشته جشنواره فیلم کوتاه تهران را به پردیس چارسو بردیم که البته بسیاری از آن با عنوان ریسک یاد کردند اما غیر از تماشاگران خود سینما ما تماشاگران عبوری هم داشتیم و این مسئله برای من بسیار جالب بود. اتفاقاً آموزش از چنین موقعیتهایی آغاز میشود چراکه فیلم دیدن خودش نوعی آموزش است. بسیاری از فیلمسازان ما از دانشگاه و دورههای آموزشی به فیلمسازی نرسیدهاند بلکه از تماشای فیلمهاست که این راه را انتخاب کردهاند. اگر امروز ما رویکرد استاد و شاگردی را در انجمن ملاک قرار دادهایم به این دلیل است که شاگردی که به انجمن میآید بتواند از حضور استادان برای نکتههای مورد نظرش درباره فیلمهایی که دیده است، بهره بگیرد.
*بسیار خوب است شما بستر این موضوع را فراهم کنید تا اهالی رسانه هم حضور پیدا کنند.
توکلیان: پاتوق جایگاهی دارد که مثل یک کتابخانه است و مردم همانطور که در یک ساعت مشخص به کتابخانه میروند به پاتوق میروند.
عسکری: برگزاری جشنواره فیلم کوتاه در پردیس چارسو حسنهایی داشت اما ازآنجاییکه آنجا یک مکان تجاری بود بعد از ساعت کار منطقه به لحاظ عبور و مرور آرام و خاموش میشود و ممکن است چندان برای همه خوشایند نباشد که آخر شب بخواهند به آنجا رفتوآمد داشته باشند، کمی حس ناامنی برای انسان ایجاد میکند ولی چنین اتفاقی باعث میشود این مکان تا ساعتهای بعدازآن فعال باقی بماند.
فرخنده کیش: این مسئله در تمام دنیا وجود دارد که در مناطقی از این دست در هنگام شب که از اسکان خانوادهها خالی میشود نقاط منفی شهر بیشتر به چشم میآید. همه جشنوارههای دنیا در مناطقی برگزار میشود که مخاطب داشته باشد. ما نمیتوانیم مخاطب را به یک نقطه دورافتاده بیاوریم چراکه چنین جایی ناامنتر است.
* اتفاقاً به نظر من زندگی فرهنگی مردم تهران در همان محله است.
فرخنده کیش: هوشمندی آقای میرکریمی این بود که حتی از هتلی در همان منطقه فردوسی برای اسکان مهمانان خارجی بهره گرفت، کاری که خود من به دلیل سابقه نادرستی که در ذهنم بود ازآنجام آن میترسیدم. میرکریمی در این مسئله ورود کرد و اتفاقاً موفق هم شد. جشنواره جهانی فجر با درایت میرکریمی رنگ گرفت و جلوه کرد. خود من فکر میکنم اینکه خیابان سی تیر سنگفرش شد از اثرات جشنواره جهانی فجر و جشنواره فیلم کوتاه بود. من به شما قول میدهم اگر ریشهیابی کنید اتفاقات فرهنگی میتواند خیابان جمهوری را به یک خیابان فرهنگی تبدیل کند اگرچه که این خیابان زمانی واقعاً نقطه فرهنگی بوده است. کافه نادری در آنجا وجود داشته و افراد فرهنگی به آنجا رفتوآمد داشتهاند. یک نکته جالب برایتان بگویم ما امسال از ۷ فیلمساز مستند خواستیم که روزهای جشنواره فیلم کوتاه تهران را روایت کنند و اتفاقاً یکی از فیلمسازان ما به همین خیابانی که جشنواره در آن برگزار شد، پرداخت. اینکه در این خیابان چه اتفاقاتی افتاده و چه اتفاقاتی میتواند در آینده در آن رخ دهد. ما به این ترتیب به یک جریان فرهنگی کمک میکنیم. من خاطرم هست زمانی که نوجوان بودم روبروی پاساژی که اکنون ارز میفروشند، کتابفروشی بود و ما آن زمان ازآنجا کتاب میخریدیم در حالی که اکنون از مقابل این پاساژ ارز خریدوفروش میشود و اینها تفاوت تغییرات ماهیتی یک منطقه است که چون ما کمکش نکردیم که وضعیت خود را حفظ کند به اینجا رسیده است. اگر خیابان سی تیر نیز به یک خیابان فرهنگی تبدیل شود به شما قول میدهم که مرکز فرهنگی شهر شود. ریسکی که دوستان در تأسیس پردیس چارسو داشتند برای من قابل احترام است. این دوستان در منطقهای که هیچ کس به آن فکر نمیکرد مرکز فرهنگی احداث کردند در حالی که میتوانستند مغازههای تجاری بزنند تا بازده مالی بیشتری برای آنها داشته باشد بنابراین حداقل وظیفه ما کمک به آنها است و اینکه جشنوارهها را به آنجا ببریم.
اگر قرار بود چارسو طبقات زیرین سالنهای سینما را هم تبدیل به مرکز فروش موبایل کند و راهرویی هم به طبقات بالایی دهد هیچ اتفاقی رخ نمیداد اما اکنون یک طبقه را خالی گذاشته است. اگر آن یک طبقه حذف میشد در نمایش فیلم مشکلی پیش نمیآمد بلکه فقط گعدههای فرهنگی که الان شکل گرفته است به هم میخورد. در فضای پرتراکم اتومبیل آنجا ۴ طبقه به پارکینگ اختصاص داده شده است در حالی که این فضا میتوانست تجاری باشد و همه اینها اقدامات بسیار خوبی است.
*نکته آخر اینکه به نظرم جای یک نشریه موفق و حرفهای در انجمن سینمای جوانان خالی است. نشریهای که من لزوماً به آن برای دریافت خبر نگاه نمیکنم. فکر میکنم انجمن سینمای جوانان به یک نشریه پرقدرت و با استفاده از محتوای تولیدی و ترجمهای نیازمند است.
فرخنده کیش: امروز مجلات خبری کاربرد قدیمی را حداقل برای خود من ندارد. بههرحال این مسئله به تشخیص واحد پژوهش بازمیگردد. ما چنین حس نیازی را داشتیم اما نگاه من هنوز روی یک نشریه الکترونیک است. من نگاه بودجهای به این ماجرا دارم و بهعنوان نشر کاربردی آن را در نظر میگیرم.
توکلیان: ما برنامهریزیهایی برای این منظور داشتیم پیشازاین هم من به همراه آقای رزاق کریمی نشریه «سینما و انیمیشن» را راهاندازی کردم. اینجا هم جای نشریه را خالی دیدم و برای نشر آن با تمامی اطلاعاتی که داریم در حال برنامهریزی هستیم حتی در نشر الکترونیک من متون انگلیسی را هم در نظر گرفتم چون بعضی از مراجع و منابع ما انگلیسی است و بعضی از فیلمسازان ما که دائم با منابع انگلیسی سروکار دارند، میتوانند از این متون بهره بگیرند و از این طریق بدون واسطه خود را رشد دهند و به بازار حرفهای متصل کنند.